Zagadnienie – jak wyrobić książeczkę sanepidowską, przewija się w niemal każdym ogłoszeniu o pracę, w którym oferowane jest zatrudnienie w sklepie spożywczym, supermarkecie, gastronomii, magazynie itp. Jest jednym z najważniejszych wymagań i tak naprawdę warunkiem koniecznym do tego, by otrzymać zatrudnienie. Co warto o niej wiedzieć i jak ją wyrobić? Poniżej podajemy garść informacji i praktycznych wskazówek.
Dla wielu książeczka do celów sanitarno-epidemiologicznych, bo tak brzmi jej pełna i poprawna nazwa, jest niepotrzebnym wymysłem, dla innych w pełni popieranym dokumentem, który umożliwia pracę w pewnych okolicznościach.
Książeczka sanepidowska – co warto wiedzieć?
Książeczka do celów sanitarno-epidemiologicznych została ustanowiona w 2006 roku na mocy Rozporządzenia Ministra Zdrowia. Akt ten uściślał m.in. kwestię badań na pałeczki duru brzusznego, zakażenie prątkami gruźlicy, pałeczkami Salmonelli oraz wieloma innymi czynnikami chorobotwórczymi, które wykluczają pracę w warunkach umożliwiających przeniesienie choroby na inne osoby, w tym głównie dzieci.
Badania na potrzeby książeczki
Regulując kwestię książeczki sanepidowskiej w polskim porządku prawnym, określono nie tylko cel samych badań i konieczność wydania dokumentu, ale przede wszystkim usystematyzowano obszar wykonywanych testów. Wyrobienie książeczki sanepidowskiej było związane z obowiązkiem przystąpienia do dwóch etapów badań: lekarskiego oraz laboratoryjnego. Tylko w taki sposób można było w pełni określić, czy badany może zostać dopuszczony do pracy z żywnością, lekami, wodą i wieloma innymi substancjami. W szczególności z ludźmi, w szczególności najmłodszymi.
Co powinno znaleźć się w książeczce?
Dokument powinien posiadać m.in. datę badania lekarskiego oraz badania na nosicielstwo danej choroby, numer karty badania, a także nazwę i siedzibę stacji sanitarno-epidemiologicznej, która je wykonała. Muszą się w nim znaleźć ponadto dane lekarza, który brał udział w badaniach oraz przeciwwskazania związane z charakterem pracy badanego. Co więcej dostępne są również wszelkie uwagi czy adnotacje związane z jego sytuacją zdrowotną. Książeczkę powinien zamykać podpis lekarza.
Orzeczenie zamiast książeczki
Jak wyrobić książeczkę sanepidowską? To pytanie zadaje sobie wiele osób, które chcą pracować w branży gastronomicznej, sklepie, jako opiekunowie dzieci, animatorzy kultury itp. Tak naprawdę zakres pracy, który wymaga posiadania dokumentu jest dość szeroki. Okazuje się jednak, że rolę książeczki obecnie zastąpiło orzeczenie lekarskie, wydawane na podstawie badań sanitarno-epidemiologicznych. W ustawie o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi pojęcie książeczki nie występuje. Co ważne, charakter i potrzeba samych badań pozostaje bez zmian. Wiele osób wciąż jednak stosuje oba pojęcia zamiennie i nie ma w tym żadnego błędu. Warto jednak mieć świadomość, że poprawną nazwą, jak i formą dokumentu do celów sanitarno-epidemiologicznych jest obecnie orzeczenie.
Jak wygląda orzeczenie lekarskie?
Tak naprawdę przepisy nie ustalają, jak powinien wyglądać sam dokument. Wprowadzają wyłącznie jego nazwę. Z tego powodu większość stacji sanitarno-epidemiologicznych oraz lekarzy wciąż wydaje zaświadczenie w formie książeczki i to pojęcie stosuje w kontakcie z badanymi. Niektórzy lekarze wypisują wszystkie dane, które dawniej musiały być umieszczone w książeczce na kartce z orzeczeniem i potwierdzają je swoim podpisem.
Książeczka do celów sanitarno-epidemiologicznych – jakie badania?
Oprócz zmiany nazwy i charakteru dokumentu, pozostałe elementy całej procedury nie uległy żadnej zmianie. Nadal należy wykonywać badania i to w tej samej formie co dawniej. Ich celem jest oczywiście zapewnienie bezpieczeństwa osób trzecich, które będą mieć kontakt z przebadanym lub efektami jego pracy, np. w restauracji, pubie, supermarkecie itp. Wielu pracodawców wymaga książeczki, ponieważ tak stanowią przepisy i jest to pewien element formalny, który trzeba zrealizować zatrudniając nowego pracownika. Każde podejście do tematu jest dobre, najważniejsze jest bowiem zdrowie i bezpieczeństwo ludzi.
Książeczka sanitarno epidemiologiczna udowadnia pracodawcom, że potencjalny pracownik bez problemu może rozpocząć pracę. Głównymi miejscami, gdzie książeczka sanepidu jest wymagana, to wszystkie prace związane z żywnością. Orzeczenie o stanie zdrowia pacjenta wydaje specjalnie upoważniony do tego lekarz medycyny pracy. Po odbiór można zgłosić się do 3 tygodni od momentu wizyty u lekarza specjalisty.
Dla kogo książeczka?
Jak już wspomniano, istnieją branże, w których książeczka do celów sanitarno-epidemiologicznych jest jednym z kluczowych obowiązków, a zarazem przepustek do pracy na danym stanowisku. Kandydat może posiadać bowiem wiedzę, kompetencję i chęć pracy, ale bez tego dokumentu jego próby są skazane na porażkę. Dla przykładu, zaświadczenie to muszą posiadać osoby, które walczą o pracę na stanowiskach ściśle związanych z wodą, żywnością, lekarstwami, produktami ogólnie dostępnymi. Mowa również o osobie, która myje naczynia w restauracjach, dostarcza wodę i wiele innych towarów. Ponadto, książeczka jest wymagana od osób, które mają kontakt z dużą liczbą ludzi. W tym dzieci i to przede wszystkim najmłodszymi do 6. roku życia.
Jak wyrobić książeczkę sanepidowską?
Pierwszym krokiem, jaki powinno się uczynić, jest wybranie się do sanepidu, gdzie należy pozostawić materiały z trzech kolejnych dni do badania sanitarno-epidemiologicznego. Instytucja ta zleca przeprowadzenie badań akredytowanemu laboratorium. Zazwyczaj na wyniki czeka się od 2 do 7 dni. Po ich otrzymaniu trzeba umówić się na wizytę do lekarza medycyny pracy. Lekarz przeprowadzi własne badanie i ma prawo zlecić dodatkowe testy lub np. RTG, EKG itp.
Na podstawie własnych obserwacji i otrzymanych wyników badań wydaje orzeczenie lekarskie. Dokument może mieć różną treść: brak przeciwwskazań do wykonywania pracy lub czasowe albo trwałe przeciwwskazania do wykonywania danej profesji. Od decyzji tej nie ma żadnego odwołania. Badania czarno na białym wskazują bowiem, czy osoba przebadana może pracować na danym stanowisku, czy też nie.
Ile jest ważna książeczka?
Odpowiedzi na to pytanie nie znajdziemy w przepisach polskiego prawa. O ważności książeczki lub orzeczenia decyduje sam lekarz. Podstawą do tego są wyniki laboratoryjne, rodzaj choroby, a także obserwacja przeprowadzona przez specjalistę medycyny pracy. Duże znaczenie ma także to, o jaką pracę chce starać się przebadany. Może to być rok, a nawet kilka lat. Nie ma jasnej reguły ani praktyki stosowanej przez lekarzy. Po upływie tego czasu dana osoba musi postarać się o odnowienie dokumentu, przeprowadzając ponowne badania laboratoryjne oraz lekarskie.
Ile kosztuje wyrobienie książeczki?
Co do zasady, koszt badań laboratoryjnych na nosicielstwo zamyka się w przedziale 50-150 złotych, badań lekarskich natomiast 50-100 złotych. Dodatkowy koszt mogą stanowić specjalistyczne badania zlecone przez lekarza. W wielu przedsiębiorstwach przyjęło się, że wszystkie opłaty pokrywa zakład pracy, w którym osoba badana jest zatrudniona. Niestety osoby, które dopiero chcą aplikować na dane stanowisko, muszą zapłacić z własnej kieszeni. Warto jednak wydać te kilkaset złotych, aby mieć szansę otrzymania pracy w branży farmaceutycznej, gastronomicznej, handlowej i wielu innych.
Autor artykułu
Dołącz do dyskusji