Dla wielu osób świadectwo pracy jest po prostu jednym z wielu dokumentów, jakie zdobywają w swoim życiu, z punktu widzenia prawa to jednak niezwykle ważna formalność, którą musi zrealizować każdy pracodawca. Polskie przepisy dość szczegółowo określają, co powinno znaleźć się w świadectwie pracy.
Pracownikowi żegnającemu się z daną firmą lub instytucją z sektora publicznego przysługuje prawo otrzymania od przełożonego świadectwa pracy, które potwierdza jego sytuację urlopową i wiele innych ważnych czynników. Większość osób zastanawia się jednak, co powinno znaleźć się w dokumencie, aby można było powiedzieć, że jest kompletny?
Czym jest świadectwo pracy?
Zanim przejdziemy do wyjaśnienia krok po kroku, co musi zostać zawarte w treści świadectwa pracy, warto zastanowić się, czym właściwie jest ten dokument. To najkrócej pisząc potwierdzenie wydawane pracownikowi przez pracodawcę lub osobę przez niego upoważnioną w związku z wygaśnięciem stosunku pracy lub rozwiązaniem umowy przez którąś ze stron. Co istotne, przełożony nie może uzależniać wydania świadectwa od niedokończonych spraw między nim a samym pracownikiem. Nawet po śmierci pracownika, o wydanie dokumentu mogą starać się jego bliscy lub osoby upoważnione, a pracodawca ma obowiązek spełnić ich żądanie.
Kary za brak świadectwa
Wydanie dokumentu to obowiązek każdego pracodawcy. Jeśli go nie zrealizuje, może spodziewać się poważnych konsekwencji prawnych, w tym kary grzywny od 1000 zł do nawet 30 000 zł! Na gruncie polskiego prawa jest to bowiem traktowane w kategoriach wykroczenia przeciwko swobodzie i uprawnieniom pracownika. Jeśli właściciel firmy lub szef instytucji publicznej nie wie, jak poprawnie sporządzić świadectwo, może skorzystać z licznych wzorów. Wystarczy wpisać w wyszukiwarkę internetową frazy w stylu: “świadectwo pracy wzór”, “świadectwo pracy przykład” czy też “świadectwo pracy druk”, a pokaże się wiele różnych możliwości. Dla pewności, warto jednak się trochę wysilić i wypisać dokument samodzielnie, na podstawie przepisów, które dokładnie wskazują, co powinno się w nim znaleźć.
Świadectwo pracy jak wypełnić?
Zgodnie z Kodeksem pracy świadectwo musi zawierać kilka podstawowych elementów: okres i rodzaj wykonywanych zadań, nazwę zajmowanego stanowiska, sposób rozwiązania oraz tryb wygaśnięcia stosunku pracy. Powinno ponadto posiadać informacje, które są niezbędne do tego, aby ustalić uprawnienia pracownicze, czyli m.in dane związane z wykorzystanymi urlopami czy uregulowany składkami.
Rodzaj pracy i stanowiska
Pierwszą i zasadniczą kwestię stanowi podanie konkretnej daty zatrudnienia, czyli zarówno pierwszego jak i ostatniego dnia trwania stosunku pracy. Ma to szczególne znaczenie w kontekście obliczenia przez kolejnego zatrudniającego stażu pracy, limitów urlopowych itp. Co w sytuacji, gdy pracownik funkcjonował w ramach jednej firmy na różnych zasadach i w dodatku w innych okresach czasu? W takich okolicznościach pracodawca ma obowiązek określić je wszystkie. Kolejnym punktem na świadectwie powinno być dokładne wskazanie, jakie stanowisko zajmował pracownik. W wielu branżach jest to niezwykle trudne, ale prawo wymaga jak największej precyzji. Podobnie jak w poprzednim wypadku także i tutaj należy wykazać wszystkie stanowiska, jakie piastowała osoba zatrudniona na umowie o pracę oraz funkcje, które sprawowała. Najlepszym wyjściem będzie wymienieni ich w porządku chronologicznym.
Tryb rozwiązania umowy
Dokument ten nie ma być laurką wystawioną przez pracodawcę pracownikowi. Tę rolę odgrywają bowiem referencje. Celem świadectwa pracy jest zawarcie w jednym miejscu wszystkich najważniejszych kwestii związanych z realizacją danego stosunku pracy. Z tego powodu powinna się w nim znaleźć także informacja o podstawie prawnej i trybie rozwiązania stosunku pracy. Może to być bowiem wygaśnięcie, które jest następstwem m.in. śmierci pracownika lub zwyczajne rozwiązanie umowy przez którąś ze stron. W tej drugiej sytuacji mówimy często o kilku wariantach działania: rozwiązaniu za porozumieniem stron, na skutek decyzji pracownika lub pracodawcy. Co ważne, zazwyczaj nie określa się w świadectwie konkretnego powodu, lecz wyłącznie sposób rozwiązania umowy, wskazując jedynie na stronę, która podjęła decyzję.
Świadectwo pracy a urlop
Dokument powinien zawierać ponadto informacje o dniach urlopu, które osoba zatrudniona wykorzystała w danym roku. Istotne jest to, że w świadectwie mogą znaleźć się wyłącznie dane związane z rokiem, w którym umowa o pracę wygasła. Ponadto, pracodawca jest zobligowany wykazać wykorzystany urlop wypoczynkowy oraz urlop na żądanie, a w późniejszych punktach także urlopy dodatkowe.
Informacje o urlopie bezpłatnym
W kolejnym miejscu należy umieścić informację o terminach udzielonego urlopu bezpłatnego, przy czym nie chodzi wyłącznie o rok kalendarzowy, w którym rozwiązaniu uległa umowa, ale o cały okres zatrudnienia w danym przedsiębiorstwie. Następnie pracodawca wykazuje dane związane z urlopem wychowawczym, o ile takowy wykorzystano.
Niezdolność do wykonywania pracy
Ten rodzaj informacji ma pomóc przyszłemu pracodawcy w określeniu ewentualnych świadczeń chorobowych. W świadectwie wykazuje się bowiem wszelkie zasiłki oraz wynagrodzenia chorobowe, z których skorzystał pracownik zgodnie z obowiązującymi przepisami. W dokumencie powinna znaleźć się także wzmianka o urlopie opiekuńczym na dziecko, który wynosi 2 dni w skali roku kalendarzowego. Dzięki temu kolejny pracodawca będzie wiedzieć, czy takowy urlop pracownikowi przysługuje, czy już wykorzystał limit.
Informacja o wypowiedzeniu umowy
Często bywa tak, że pracownik dogaduje się z pracodawcą co do okresy wypowiedzenia umowy. Najczęściej zależy mu na skróceniu tego czasu, co osoba zatrudniająca musi odnotować w świadectwie pracy. Trzy miesiące skraca się zazwyczaj do maksimum miesiąca. Jeśli jednak skrócenie następuje pod na wniosek pracodawcy, pracownik może domagać się jakiegoś zadośćuczynienia lub nawet odszkodowania.
Szczególne warunki pracy
W świadectwie pracy powinny znaleźć się ponadto informacje o tym, że pracownik wykonywał swoje obowiązki w wyjątkowych, trudnych warunkach. Ma to szczególne znaczenie wówczas, gdy osobie zatrudnionej zależy na przejściu na wcześniejszą emeryturę lub staraniu się rentę. W dokumencie należy wykazać ponadto wszelkie dodatkowe urlopy, nadprogramowe świadczenia czy też nadgodziny. Wszystko to ma bowiem wpływ na ułożenie stosunku pracy i uprawnienia pracownicze w kolejnym przedsiębiorstwie.
Składki ubezpieczeniowe do ZUS
Ponadto, w świadectwie powinny znaleźć się informacje o okresach, w których nie były odprowadzane składki emerytalne, zdrowotne, chorobowe i inne. Jednym z powodów takiego stanu rzeczy mogła być niezdolność do pracy spowodowana chorobą, pobieranie świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku opiekuńczego. Każde tego typu dane przydadzą się przyszłemu pracodawcy. Jak widzimy, dobrze sporządzony dokument zawiera wszystkie najpotrzebniejsze informacje dotyczące spraw podatkowych, urlopowych i ubezpieczeniowych związanych z danym pracownikiem.
Pobierz dokumenty:
Autor artykułu
Dołącz do dyskusji