Szkolenie BHP to ustawowy obowiązek każdego pracodawcy. Wiele osób nie orientuje się jednak dokładnie, jak często muszą się odbywać, a także jaką formę mają przybrać. Każdy właściciel prywatnej firmy lub przełożony w instytucji publicznej ma obowiązek zorganizowania szkolenia BHP. Skrót ten większość z nas kojarzy ze szkoły czy studiów, gdzie tego rodzaju kursy były podstawą zaliczenia semestru. Okazuje się, że bezpieczeństwo i higiena pracy towarzyszy nam także w życiu zawodowym.
Spis treści:
- O co chodzi w BHP?
- BHP w przepisach prawa
- Szkolenia BHP dla pracowników
- Jak określić ważność szkolenia BHP?
- Szkolenie BHP pracownika – co warto wiedzieć?
- Jakie formalności trzeba spełnić?
- Jak wygląda wstępne szkolenie BHP?
- Czym jest instruktaż ogólny?
- Instruktaż stanowiskowy – o czym mowa?
- Jak udokumentować szkolenia BHP?
O co chodzi w BHP?
Skrót można rozwinąć jako bezpieczeństwo i higiena pracy. Nazwa ta określa zbiór zasad związanych ze stosownymi warunkami pracy w danym przedsiębiorstwie. Na dziedzinę tą składa się wiele zasad zaczerpniętych z różnych obszarów nauki, w tym ekonomiki, psychologii, ergonomii czy medycyny pracy. Najkrócej mówiąc to najpowszechniejsze zasady dotyczące higienicznych warunków wykonywania obowiązków służbowych, których przestrzeganie egzekwuje Państwowa Inspekcja Pracy (PIP).
BHP w przepisach prawa
Kwestie bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników uregulowane są w Kodeksie pracy, a także w ministerialnym Rozporządzeniu w sprawie ogólnych przepisów BHP. Przepisy te dokładnie określają prawa i obowiązki zatrudnionego związane z tą tematyką, a także zadania pracodawcy. Większe instytucje z sektora prywatnego oraz publicznego mają zazwyczaj w swoich szeregach inspektora do spraw BHP lub zajmuje się tym oddelegowany pracownik, który nabył odpowiednie uprawnienia na płaszczyźnie techniki bezpieczeństwa i higieny pracy.
Szkolenia BHP dla pracowników
Każdy z pracowników danej firmy, uczelni wyższej, szkoły, szpitala i wielu tego typu podmiotów jest zobligowany do odbycia szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Tego rodzaju przedsięwzięcie jest realizowane okresowo, w czasie trwania zatrudnienia. Takie działanie ma usystematyzować i odświeżyć wiedzę pracownika. Szkolenie BHP ma także pokazać nowe możliwości logistyczne i technologiczne w zakresie higieny pracy.
Jak określić ważność szkolenia BHP?
Częstotliwość szkoleń jest uzależniona od charakteru zajmowanego stanowiska, a także samych warunków pracy. Pracownicy, którzy wykonują prace robotnicze lub szczególnie niebezpieczne, muszą szkolić się przynajmniej raz w roku, a samo szkolenie BHP przyjmuje zazwyczaj formę instruktażu na stanowisku pracy. Inni pracownicy zajmujący stanowiska robotnicze, gdzie niekoniecznie musi dojść do niebezpiecznych sytuacji czy nawet wypadków są zobligowani do udziału w szkoleniu raz na 3 lata. Co najmniej jedno szkolenie na 5 lat przewidują polskie przepisy dla pracodawców i osób na stanowiskach kierowniczych – w szczególności mistrzowie czy brygadziści, pracownicy techniczni, organizatorzy produkcji, technolodzy, projektanci – konstruktorzy maszyn i innych urządzeń technicznych, pracownicy służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz osoby, które wykonują zadania służby BHP.
Do grupy, która musi szkolić się raz na 5 lat, wchodzą także pracownicy narażeni na czynniki niebezpieczne lub szkodliwe dla zdrowia oraz ponoszący odpowiedzialność w materii BHP. W tym przypadku szkolenie przyjmuje formę seminarium, kursu oraz warsztatów i trwa zazwyczaj 8, 16 lub 32 godziny. Nieco rzadziej, co 6 lat w tego rodzaju przedsięwzięciu, muszą uczestniczyć pracownicy administracji biurowej.
Szkolenie BHP pracownika – co warto wiedzieć?
Przepisy ustawowe nie uściślają, jak dokładnie ma wyglądać samo szkolenie z bezpieczeństwa i higieny pracy. Najczęściej przyjmuje ono formę seminariów, wykładów, warsztatów oraz kursów. Zazwyczaj pracodawca organizuje grupowe wydarzenia, ale także indywidualne. Kodeks pracy zobowiązuje prezesów firm, a także szefów publicznych placówek do wyodrębnienia z danego zakładu pracy pracowników, którzy odpowiadają za udzielenie pierwszej pomocy, a także działania związane ze zwalczaniem ewentualnych pożarów oraz przeprowadzaniem ewakuacji. Osoby te nie muszą mieć szczególnych uprawnień ani kwalifikacji. Wystarczy, by nabyły podstawową wiedzę z tej materii.
Jakie formalności trzeba spełnić?
Szkolenia BHP nie muszą przechodzić nowi pracownicy, którzy w poprzednim miejscu pracy realizowali te same zadania, a charakter ich obowiązków odpowiada temu z poprzedniej instytucji. Jedyny wyjątek stanowi sytuacja, kiedy minęła ważność tamtego szkolenia i trzeba odbyć nowe. Każda przeszkolona osoba musi potwierdzić pisemnie, że zapoznała się z danymi przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.
Jak wygląda wstępne szkolenie BHP?
Większość osób pracujących w firmie odbyło już szkolenie BHP. Co jednak w przypadku, gdy firma zatrudnia nowe osoby? Zgodnie z przepisami, pracodawca nie ma prawa pozwolić na wykonywanie zadań służbowych pracownikowi, który nie odbył zorganizowanego przez niego szkolenia oraz nie brał udziału w kursie u poprzedniego pracodawcy. W zakres wstępnego szkolenia BHP wchodzi między innymi: instruktaż stanowiskowy.
Czym jest instruktaż ogólny?
Warto wyjaśnić oba te pojęcia. Najpierw zajmijmy się ogólnym instruktażem bezpieczeństwa i higieny pracy. Dzięki niemu pracownik ma poznać podstawowe przepisy BHP, regulamin zakładu oraz zasady pierwszej pomocy, a także ochrony przeciwpożarowej. Na instruktaż są kierowani zarówno nowi pracownicy, jak i studenci, praktykanci, uczniowie, którzy przyszli do danej firmy na staż lub praktykę, a niekoniecznie związali się z umową o pracę.
Instruktaż stanowiskowy – o czym mowa?
To dość praktyczne podejście do tematu bezpieczeństwa i higieny pracy. Szkolenie odbywa się na stanowisku, na którym pracownik będzie realizować zadania służbowe. Dzięki instruktażowi ma poznać miejsce pracy, warunki tam panujące i reguły bezpieczeństwa, na których trzeba się skupić. Instruktaż stanowiskowy składa się z kilku zasadniczych etapów i elementów: dyskusji pracodawcy z pracownikiem, wyjaśnieniu przez instruktora BHP wszystkich czynności, które będzie musiał wykonywać pracownik na danym stanowisku, przetestowanie przez pracownika miejsca pracy i zrealizowania pewnych podstawowych czynności. W ostatnim przypadku duże znaczenie mają porady i poprawki, jakie przekaże pracownikowi instruktor BHP.
Ostatnim etapem jest zawsze samodzielna praca pod nadzorem instruktora i wprowadzenie w życie zasad i wiedzy, jakie nabył pracownik podczas szkolenia. Co do zasady, instruktaż kończy się sprawdzianem z zakresu bezpieczeństwa.
Jak udokumentować szkolenia BHP?
Oświadczenie pracownika o odbyciu szkolenia BHP musi zawierać podstawowe dane, miejsce i datę organizacji instruktażu oraz innych przedsięwzięć związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy. Ponadto pracodawca powinien umieścić informację o szkoleniu w aktach osobowych zatrudnionego, które są przechowywane zazwyczaj w dziale kadr przedsiębiorstwa.
Autor artykułu
Dołącz do dyskusji