Skip to content

Jakie są formy opodatkowania i która z nich będzie najlepsza dla firmy?

Przeczytasz w ciągu 6 minut

Podczas zakładania firmy konieczny jest wybór formy opodatkowania. Którą z nich wybrać? W Polsce firmy mają do wyboru cztery sposoby na rozliczenie z urzędem skarbowym. Porównujemy i omawiamy każdą z nich wraz z ich wadami i zaletami.

Jakie są formy opodatkowania dochodów?

Przyszły przedsiębiorca ma do wyboru następujące formy opodatkowania:

  1. Opodatkowanie na zasadach ogólnych (skala podatkowa).
  2. Podatek liniowy.
  3. Podatek ryczałtowy.
  4. Karta podatkowa.

Na zasadach ogólnych – skala podatkowa

To najpopularniejszy i domyślny sposób opodatkowania zarówno firm jak i osób prywatnych. Stawka tego podatku wygląda w następujący sposób:

DochodyStawka podatku
do 85 528 zł17%
od 85 529 zł14 539,76 zł + 32% z nadwyżki ponad 85 528 zł

Główną zaletą tego podatku, oprócz niskiej stawki opodatkowania dla osób mieszczących się w niższym progu, jest możliwość odliczenia kosztów. Oznacza to, że każdy wydatek związany z firmą obniża podstawę opodatkowania. Możliwość odliczenia kosztów prowadzenia działalności wiąże się z koniecznością prowadzenia księgi przychodów i rozchodów, czyli spisu wydatków i przychodów firmy. 

Na koniec roku firmy opodatkowane skalą podatkową muszą sporządzać spis z natury, czyli wykaz zakupionych towarów i materiałów. W tej formie opodatkowania konieczne jest uiszczanie zaliczki na podatek dochodowy. Można dokonywać tego co miesiąc albo co kwartał. Zeznanie roczne składa się na formularzu PIT-36. Czas na złożenie zeznania rocznego to do 30 kwietnia kolejnego roku. 

Zalety:

  • niska stawka podatku do kwoty 85 528 zł
  • odliczenie kosztów uzyskania przychodów
  • ulgi podatkowe
  • możliwość rozliczenia się z małżonkiem
  • kwota wolna od podatku (taka sama jak na etacie)

Wady

  • wysoka stawka podatku dla kwot powyżej 85 858 zł
  • konieczność prowadzenia księgi przychodów i rozchodów

Podatek liniowy

Podatek liniowy przypomina opodatkowanie według skali, z bardzo istotną różnicą. Nie występuje tu rozróżnienie na wysokość dochodów. Stawka podatku wynosi zawsze 19%. W związku z tym, w przeciwieństwie do skali nie można się tu rozliczać wspólnie z małżonkiem. Zaliczkę na podatek liniowy opłaca się kwartalnie lub comiesięcznie, ale opcja kwartalna przysługuje jedynie małym podatnikom. Na koniec roku składa się deklarację roczną PIT-36L. 

Zalety:

  • niższy podatek (od kwoty około 100 tys. zł)
  • odliczenie kosztów uzyskania dochodów
  • dochody opodatkowane liniowo nie podwyższają tych opodatkowanych według skali
  • łatwiejsze obliczenie kwoty podatku

Wady:

  • brak możliwości rozliczenia z małżonkiem
  • bez większości ulg podatkowych
  • bez kwoty wolnej od podatku

Ryczałt

Ryczałt to bardzo atrakcyjna forma opodatkowania – szczególnie w obliczu zmian w przepisach podatkowych związanych z nowym ładem. Do tej pory ryczałt był zarezerwowany dla wąskiej grupy podatników, albo był po prostu nieopłacalny. Podniesiony został również limit przychodów do których można korzystać z ryczałtu. 

Obecnie z takiej formy opodatkowania można korzystać aż do przychodów wynoszących 2 mln euro rocznie. Ryczałt opłaci się firmom, które nie generują dużych kosztów (a więc przede wszystkim tzw. wolnym zawodom), bo w ryczałcie nie można odliczać prawie żadnych kosztów uzyskania przychodu. Zaliczkę na podatek uiszcza się na ryczałcie miesięcznie lub kwartalnie, a zeznanie roczne przeprowadza się na PIT-28.

Zalety:

  • atrakcyjne lub bardzo atrakcyjne stawki podatku (zależnie od rodzaju działalności)
  • prostsza księgowość

Wady:

  • brak możliwości odliczenia od podatku większości kosztów
  • bez możliwości rozliczenia razem z małżonkiem

Karta podatkowa

Karta podatkowa to najbardziej restrykcyjna, ale też i niekiedy najbardziej atrakcyjna forma opodatkowania. W tym wariancie co miesiąc opłaca się stałą, ustaloną z góry kwotę podatku niezależnie od wysokości dochodów. Deklaracja roczna jest składana na formularzu PIT-16A, gdzie wykazuje się jedynie wysokość odliczonej od podatku składki zdrowotnej za poprzedni rok. Kartą podatkową mogą rozliczać się tylko nieliczne firmy. 

Typy działalności mogące rozliczać się w taki sposób wymienione są w art. 21 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Miesięczna stawka podatku jest ustalana indywidualnie na podstawie rodzaju działalności, liczby zatrudnionych pracowników i liczby ludności w miejscu prowadzenia działalności. 

Zalety:

  • potencjalnie najbardziej atrakcyjna finansowo forma opodatkowania, stała kwota niezależnie od wysokości dochodów
  • bardzo uproszczona księgowość – brak księgi przychodów i rozchodów
  • bez zaliczki na podatek dochodowy

Wady:

  • dostępna tylko dla nielicznych firm
  • bez ulg podatkowych
  • nie można rozliczyć się razem z małżonkiem
  • od podatku można odliczyć tylko składkę zdrowotną
  • ten podatek płaci się nawet w przypadku braku jakichkolwiek dochodów

Kiedy można zmienić sposób opodatkowania?

Przedsiębiorca może zmienić formę opodatkowania na inną według następujących zasad:

  • na kartę podatkową – w terminie do 20 stycznia roku podatkowego lub przed rozpoczęciem działalności,
  • na opodatkowanie na zasadach ogólnych19% stawkę liniową lub ryczałt ewidencjonowany w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy w roku podatkowym przychód albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu roku podatkowego,
  • na inne formy opodatkowania, gdy w poprzednim roku korzystał z karty podatkowej – w terminie do 20 stycznia roku podatkowego

Wybór formy opodatkowania – podsumowanie

Rodzaj odprowadzanego podatku powinien zależeć od wielkości firmy, rodzaju prowadzonej działalności oraz kwoty dochodów. Można ogólnie przyjąć, że: 

  • małe firmy, które mają taką możliwość powinny rozliczać się przez kartę podatkową
  • firmy, które posiadają preferencyjną stawkę ryczałtu albo nie generują kosztów prowadzenia działalności powinny wybrać ryczałt
  • firmy wykazujące przychody powyżej 100 tys. zł rocznie powinny rozważyć podatek liniowy
  • pozostałym firmom pozostaje rozliczanie się na zasadach ogólnych
Autor artykułu

Zobacz także

Dołącz do dyskusji

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *