Zmiana pokoleniowa to nieuchronny etap w życiu każdej firmy rodzinnej. W Polsce, gdzie biznesy tego typu stanowią istotną część gospodarki, temat sukcesji zyskuje na znaczeniu. Wielu przedsiębiorców, którzy zakładali biznes w okresie transformacji ustrojowej, odchodzi na emeryturę. Czy przedsiębiorcy są gotowi na wyzwania związane z sukcesją?
Co to jest sukcesja w firmie rodzinnej?
Sukcesja w firmie to proces przekazywania zarządzania i własności przedsiębiorstwa kolejnemu pokoleniu, a w niektórych sytuacjach profesjonalnemu zarządcy lub nowemu właścicielowi. To nie tylko formalność prawna, ale też prawdziwe wyzwanie, które obejmuje kwestie emocjonalne, organizacyjne i strategiczne. Głównym celem sukcesji jest zapewnienie ciągłości działalności oraz ochrona wartości firmy.
Biorąc pod uwagę specyfikę polskiego rynku, sukcesja w firmie rodzinnej jest szczególnie ważna. Biznesy rodzinne, które są obecnie fundamentem naszej gospodarki, wkraczają w fazę, gdzie pierwsze pokolenie właścicieli staje przed koniecznością przekazania sterów. Jak wynika z raportu Banku Pekao S.A.*, przemyślany plan sukcesji w biznesie to jeden z najważniejszych elementów długofalowej strategii firmy, gwarantujący jej przetrwanie.
Sukcesja w firmie – co mówią liczby?
Według danych, które możemy znaleźć w raporcie Banku Pekao S.A., około 45 tysięcy polskich przedsiębiorców znajduje się obecnie w wieku emerytalnym. To aż o 30% więcej niż jeszcze 6 lat temu. Większość aktualnych właścicieli firm stoi przed koniecznością przekazania majątku oraz obowiązku zarządzania przedsiębiorstwem kolejnym pokoleniom. Wyzwanie to dotyczy głównie tych firm, które powstały w latach transformacji gospodarczej i nie mają jeszcze wypracowanych wzorców sukcesji.
Warto zauważyć, że w Polsce zaledwie 20% przedsiębiorców deklaruje brak problemów z wdrożeniem procesu sukcesji. Aż 4 na 5 biznesmenów deklaruje, że chęć przekazania firmy swoim sukcesorom. Jednym z największych wyzwań jest brak zainteresowania młodszego pokolenia przejęciem rodzinnych firm, ponieważ aż 85% potencjalnych sukcesorów nie wyraża chęci kontynuowania działalności. Z kolei 60% właścicieli wskazuje na niewystarczające kompetencje swoich dzieci do zarządzania firmą.
Bankowość prywatna i Family Office jako wsparcie w sukcesji
W obliczu rosnących wyzwań związanych z sukcesją coraz większą popularność zdobywają rozwiązania takie jak Family Office – usługa oferowana przez Bank Pekao S.A. dla klientów Bankowości Prywatnej i firm rodzinnych. Jest to usługa holistycznego podejścia do planowania sukcesji, zarządzania majątkiem oraz wsparcia edukacyjnego dla nestorów i sukcesorów.
Jak działa Family Office?
Family Office wspiera przedsiębiorców w przeprowadzaniu sukcesji oraz planowaniu przyszłości ich biznesu. To kompleksowe rozwiązanie dla firm rodzinnych, obejmujące wsparcie przy pozyskaniu doradztwa prawnego, podatkowego oraz inwestycyjnego. Bank Pekao S.A. współpracuje z doświadczonymi specjalistami w tych obszarach, dzięki czemu rodziny prowadzące biznes, w ramach usług Family Office, mogą z nich także skorzystać. Właściciele mogą liczyć na pomoc w tworzeniu fundacji rodzinnych, ochronie majątku oraz organizacji procesów sukcesyjnych.
Plan sukcesji w firmie – dlaczego jest ważny?
Brak planu sukcesji w firmie może prowadzić do chaosu organizacyjnego, konfliktów rodzinnych oraz utraty wartości przedsiębiorstwa. Dobry plan sukcesji powinien obejmować:
- Wskazanie potencjalnych sukcesorów – niezależnie od tego, czy będą to członkowie rodziny, czy zewnętrzni zarządcy.
- Przygotowanie sukcesorów do roli lidera – poprzez szkolenia, mentoring oraz stopniowe wdrażanie w zarządzanie firmą, przekazanie niezbędnej wiedzy o firmie.
- Budowanie wspólnej wizji i rodzinnego zespołu – przygotowanie konstytucji rodziny
- Zabezpieczenie majątku – np. za pomocą fundacji rodzinnych, które minimalizują ryzyko niekontrolowanego dziedziczenia.
- Dzielenie się władzą – przekazanie część firmy do zarządzania np. sukcesor zostaje szefem jednego z działów lub otrzymuje projekt do realizacji.
Fundacje rodzinne narzędziem do efektywnego przeprowadzenia sukcesji
Fundacja rodzinna ma pomnażać i zabezpieczyć przed rozdrobnieniem majątku krajowych przedsiębiorców. W Polsce fundacje rodzinne zostały wprowadzone w 2023 roku. Czerpią one z doświadczeń krajów Europy Zachodniej. Jak wynika z raportu Banku Pekao S.A., główną motywacją do zakładania ich jest zabezpieczenie majątku oraz zapewnienie ciągłości działania firmy rodzinnej. Już w pierwszych miesiącach od wprowadzenia nowych regulacji zarejestrowano ponad 700 fundacji a do końca listopada 2024 r. zarejestrowanych zostało ponad 1800 fundacji, co świadczy o dużym zainteresowaniu tym rozwiązaniem.
Zobacz także
Dołącz do dyskusji