Skip to content

Zaliczka czy zadatek – czym się różnią i co wybrać?

Przeczytasz w ciągu 5 minut

Planujesz kupić nieruchomość od dewelopera? Chcesz podpisać umowę z podwykonawcą, ale ten wymaga wpłacenia zadatku lub zaliczki? Tego typu formy rozliczenia pomiędzy stronami umowy stały się bardzo popularne, gdyż są pewnym zabezpieczeniem zarówno dla kupującego, jak i sprzedającego towary lub usługi. Czym jednak jest zadatek w porównaniu do zaliczki? Na co zwrócić uwagę podpisując umowę? Dowiedz się o kilku kwestiach, które pomogą Ci skonstruować umowę atrakcyjną dla obu stron.

Zadatek – co to takiego?

Zadatek to nic innego jak umowna kwota do zapłaty przez jedną ze stron umowy w określonym terminie. Trzeba zaznaczyć, że taka forma rozliczenia stanowi pewne zabezpieczenie dla obu stron transakcji i wręcz zmusza do doprowadzenia jej do końca. Oczywiście nawet po wpłacie zadatku jedna ze stron wciąż może odstąpić od umowy, jednak będzie to nieopłacalne. 

Dobrym przykładem jest umowa pomiędzy kupującym nieruchomość a deweloperem. Potencjalny nabywca zobowiązuje się umową do wpłaty zaliczki w określonej kwocie, a deweloper ma za zadanie wywiązać się całkowicie z umowy. W razie niedopełnienia warunków umowy przez jedną ze stron tej drugiej przysługuje prawo do zatrzymania zadatku. Ciekawostka! Deweloper, który nie wywiąże się z umowy najczęściej jest zobowiązany do wypłaty dwukrotności otrzymanego zadatku. Najważniejszą informacją jest fakt, że wpłacając zadatek, nie można ubiegać się o jego zwrot.

Zaliczka – czym jest?

Zaliczka jest zupełnie inną formą wpłaty kapitału w przypadku zawarcia umowy pomiędzy dwoma stronami. W tym przypadku żadna ze stron nie jest mocno zobowiązana do wywiązania się z warunków wynikających z umowy, gdyż można ją w prosty sposób rozwiązać. Na ogół zaliczka traktowana jest jako wpłata rezerwacyjna towaru lub usługi bez konieczności podejmowania dalszych działań. 

Uwaga! Wpłacona kwota jest traktowana jako zaliczka tylko wtedy, kiedy jasno wynika to z podpisanej umowy.

Zadatek a zaliczka – podstawowe różnice

ZaliczkaZadatek
ZwrotnaBezzwrotna
Brak lub minimalne konsekwencje przy zerwaniu umowyKary w postaci dwukrotności wartości zadatku lub ryzyko utraty całej wpłaconej 
Nie daje gwarancji finalizacji transakcji Jest pewną gwarancją wywiązania się z umowy przez obie strony
Pełni rolę rezerwacjiZabezpiecza proces realizacji umowy

Na co lepiej się zdecydować – zadatek czy zaliczka?

Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć, na którą z form rozliczenia lepiej się zdecydować. Zarówno zaliczka, jak i zadatek mają swoje plusy i minusy, o których warto wiedzieć. 

Wszelkiego rodzaju transakcje, które wymagają pewnego zabezpieczenia możliwością doprowadzenia jej do końca lepiej zawrzeć umowę wraz z zadatkiem. Kiedy jednak w grę wchodzą duże kwoty, o wiele bezpieczniejszym wyjściem będzie zaliczka zwrotna.

Kiedy można zatrzymać zadatek?

Kodeks Cywilny jasno określa zasady, na których mocy można zatrzymać zadatek lub być zobowiązanymi do jego wypłaty w zwiększonej kwocie. Jeśli konkretna umowa nie została wykonana przy wcześniejszym wpłaceniu zadatku, można ubiegać się o jej zwrot oraz zadośćuczynienie powołując się na przepisy prawa. Osoby, które wpłaciły zadatek, a warunki umowy nie zostały dopełnione przez drugą stronę, można: 

  • Żądać zwrotu zadatku w jego podwójnej wysokości 
  • Złożyć kontrahentowi lub instytucji stosowny wniosek o odstąpieniu od umowy podając przyczynę takiej decyzji

W ten sposób można nie tylko odzyskać wpłacone pieniądze na poczet wykonania umowy, ale także otrzymać zadośćuczynienie w postaci dwukrotności wpłaconej kwoty. Istotne jest też działanie w drugą stronę kiedy to osoba wpłacająca zadatek chce wycofać się z umowy. W takiej sytuacji:

  • Druga strona może zachować w całości wpłacony zadatek
  • Warunkiem jest jednak złożenie stosownego oświadczenia na piśmie

Jak widać zarówno zadatek, jak i zaliczka rządzą się swoimi prawami niezależnie od tego, jakiego typu transakcję zawieramy. Może też wystąpić taka sytuacja kiedy żadna ze stron nie jest winna niedotrzymania warunków umowy, a wtedy:

  • Zadatek należy zwrócić w całości
  • Nie ma wymogu zwrotu zadatku w jego podwójnej wysokości

O czym pamiętać podpisując umowę z koniecznością wpłaty zadatku?

Co ciekawe, sam fakt wpłaty określonej kwoty jako zaliczka lub zadatek ma znaczenie tylko wtedy, kiedy jest to ściśle określone w umowie. Przed podjęciem ostatecznej decyzji, czy podpisać umowę, warto zwrócić uwagę na takie aspekty, jak:

  • Czas jej trwania
  • W przypadku nieruchomości termin jej oddania do użytku 
  • Wysokość zaliczki/zadatku
  • Zasady ewentualnego zwrotu/zadośćuczynienia w razie niewywiązania się z umowy jednej ze stron

Zarówno zadatek, jak i zaliczka to dobra forma zabezpieczenia interesów obu stron transakcji. Opłacalność każdego z tych rozwiązań należy uwzględnić indywidualnie pod kątem warunków wynikających z umowy.

Zadatek czy zaliczka – czym wiąże się większe ryzyko dla kupującego?

Zdecydowane większe ryzyko w przypadku zadatku ponosi osoba wpłacająca środki pieniężne. W razie jakichkolwiek problemów po stronie kupującego odzyskane zadatku będzie praktycznie niemożliwe. Są jednak pewne plusy tego rozwiązania, gdyż sprzedający nie wywiązując się z umowy będzie zobowiązany do wypłaty dwukrotności wysokości zadatku.

Zaliczka jest nieco bezpieczniejszą formą wniesienia środków np. jako wkład własny do zakupu nieruchomości, jednak nie jest to idealne rozwiązanie. W przypadku, kiedy sprzedający nie da rady wywiązać się z umowy to nie będą obowiązywać go żadne kary finansowe, a jedynie zwrot ewentualnej zaliczki kupującemu.

Autor artykułu

Zobacz także

Dołącz do dyskusji

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *