Spis treści
- Wybór formy działalności gospodarczej – na jaką postawić?
- Jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka z o.o.?
- Spółka czy działalność gospodarcza – zasady rejestracji
- Opodatkowanie działalności
- JDG czy spółka z o.o. a księgowość
- Składki ZUS i zdrowotne
- Odpowiedzialność przedsiębiorcy
- Spółka z o.o. a działalność gospodarcza – co wybrać?
- Firma dwuosobowa – jaką wybrać formę?
Wybór formy prawnej to jedna z kluczowych kwestii, które powinieneś rozważyć przed założeniem działalności. Od tej decyzji zależą: sposób rejestracji firmy, koszty, odpowiedzialność, wysokość składek na ZUS i nie tylko. Zanim zdecydujesz się na daną formę, sprawdź, które rozwiązanie będzie najlepsze dla Ciebie.
Wybór formy działalności gospodarczej – na jaką postawić?
Zdecydowanie najpopularniejszą z tych form jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Liczba JDG na przestrzeni lat zdecydowanie wzrosła. Według stanu na koniec 2022 roku liczba zarejestrowanych działalności gospodarczych w Polsce wynosiła ok. 2,5 mln, nie licząc osób, które założyły spółki cywilne. Jeśli chodzi o nowe, to z podmiotów zarejestrowanych w IV kwartale 2022 roku aż 83,8% stanowią osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Tylko kilkanaście procent to spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Zanim zdecydujesz na założenie firmy krok po kroku, dowiedz się, jakie wady i zalety mają JDG i spółka z o.o. Co warto wiedzieć o różnych formach spółek?
Jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka z o.o.?
Obie z nich pozwalają na prowadzenie działalności samodzielnie. Choć spółka może Ci się kojarzyć z koniecznością znalezienia wspólników, to przepisy jak najbardziej umożliwiają jej prowadzenie bez nich. Te formy diametralnie się różnią – przejdźmy krok po kroku przez najważniejsze z tych różnic.
Spółka czy działalność gospodarcza – zasady rejestracji
Działalność gospodarczą rejestrujesz w CEIDG. Nie wiąże się to z żadnymi kosztami. Jeśli w przyszłości będziesz dokonywać zmian w tym rejestrze, również nie poniesiesz z tego tytułu wydatków. Musisz złożyć wniosek CEIDG-1 i wymagane załączniki – taką możliwość masz online lub w urzędzie. W przypadku rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością koszty już się pojawiają. Jeśli umowa zostanie zawarta u notariusza, musisz uiścić opłaty notarialne. Trzeba wnieść kapitał zakładowy spółki, opłatę sądową w wysokości 500 zł, a także ponieść koszt ogłoszenia wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym w wysokości 100 zł.
Niższa jest opłata sądowa, jeśli umowa spółki zostanie zawarta według wzorca z systemu S24. Wtedy wynosi 250 zł. Do tego musisz zapłacić podatek PCC w wysokości 0,5% wartości kapitału zakładowego. Kapitał ten musi wynosić minimum 5 tys. zł.
Opodatkowanie działalności
W przypadku JDG masz do wyboru kilka możliwości. Jesteś zobowiązany do odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Możesz się zdecydować na następujące formy:
- Zasady ogólne – 12% i 32%.
- Podatek liniowy – 19%.
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – w tym przypadku podatek płaci się od przychodu i obowiązują różne stawki w zależności od rodzaju działalności – od 2 do 17%.
Jest również karta podatkowa, ale z tej formy mogą korzystać wyłącznie ci, którzy robili to już w 2022 roku i spełniają warunki. Zatem nie jest to rozwiązanie dla nowych firm.
Natomiast spółka z o.o., jako odrębny podmiot prawny, płaci podatek dochodowy od osób prawnych w wysokości 19% lub 9%. Ta druga stawka obowiązuje wyłącznie w przypadku małych podatników.
JDG czy spółka z o.o. a księgowość
W przypadku spółki z o.o. musisz obowiązkowo prowadzić księgowość w formie ksiąg rachunkowych. To oznacza wyższy koszt niż w przypadku książki przychodów i rozchodów. Kolejnym obowiązkiem jest sporządzanie corocznych sprawozdań finansowych.
W przypadku JDG mali podatnicy korzystają z książki przychodów i rozchodów, co wiąże się z niższymi kosztami niż w przypadku ksiąg rachunkowych. Jednak w takiej działalności również może pojawić się obowiązek korzystania z tej drugiej formy. Limit na rok 2023 został ustalony 1 października 2022 roku i wynosi 9 654 400 złotych (2 mln euro).
Składki ZUS i zdrowotne
JDG może korzystać z ulg i preferencji. Możesz zacząć od Ulgi na start i płacić przez 6 miesięcy wyłącznie składkę zdrowotną, a następnie – przez 24 miesiące – korzystać z Preferencyjnego ZUS. Jeżeli Twoje przychody w poprzednim roku nie przekroczyły 120 tys. zł, będziesz mieć do dyspozycji również Mały ZUS Plus – przez 36 miesięcy. Zatem przez ponad 5 lat możesz płacić składki o obniżonej wysokości, o ile spełniasz warunki.
W przypadku gdy jesteś jedynym wspólnikiem spółki z o.o. od razu obowiązują Cię składki w standardowej wysokości. Nie przysługuje Ci prawo korzystania z żadnej z tych ulg i preferencji.
Odpowiedzialność przedsiębiorcy
To jedna z najczęstszych przyczyn wybierania spółki z o.o. Jeśli prowadzisz ryzykowną działalność i obawiasz się, że firma może zbankrutować, możesz ograniczyć swoją odpowiedzialność finansową. W ramach takiej spółki stracisz jedynie wkład własny, ale długi nie będą pokrywane z Twojego majątku prywatnego. Pamiętaj jednak, że za zobowiązania odpowiada zarząd spółki, więc jeśli powołasz się na niego, to ryzykujesz, że wierzyciel będzie oczekiwać spłaty długów bezpośrednio od Ciebie.
W przypadku JDG odpowiadasz za zobowiązania całym swoim majątkiem. To oznacza, że jeśli firma ogłosi bankructwo, możesz stracić nawet wszystko, co posiadasz m.in. oszczędności, nieruchomości czy auto.
Spółka z o.o. a działalność gospodarcza – co wybrać?
Jeśli dopiero zaczynasz przygodę z biznesem, prawdopodobnie lepszym wyborem będzie JDG. Brak kosztów założenia działalności, niższe od standardowych składki ZUS, wybór różnych form opodatkowania, to podstawowe argumenty, które przemawiają za taką decyzją. Spółkę z o.o. wybierz natomiast do ryzykownych przedsięwzięć, które wymagają sporego kapitału. Dzięki temu w razie niepowodzenia Twój majątek prywatny będzie chroniony – stracisz co najwyżej wkład własny.
Firma dwuosobowa – jaką wybrać formę?
Prowadzenie firmy to nie tylko działalność jednoosobowa. Jaką formę wybrać w przypadku większej liczby osób? To w praktyce oznacza konieczność założenia spółki. W takim przypadku masz następujące możliwości:
- Spółka cywilna – nie ma osobowości prawnej, co oznacza, że wszelkich czynności dokonujesz na własną odpowiedzialność i odpowiadasz za nie całym majątkiem. Mogą ją założyć osoby fizyczne lub prawne. Niezbędne jest wniesienie wkładu. Przy okazji zobacz, w jaki sposób można zmienić wspólnika w spółce cywilnej.
- Spółka jawna – mogą ją założyć osoby fizyczne lub prawne. Teoretycznie nie są wymagane wkłady, ale w praktyce okazują się niezbędne dla prowadzenia działalności. Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania dopiero wtedy, kiedy bezskuteczna okaże się egzekucja ze spółki.
- Spółka partnerska – przeznaczona dla wykonujących wolny zawód, np. adwokatów czy architektów. Mogą ją założyć wyłącznie osoby fizyczne. Nie jest wymagany wkład własny, a każdy partner odpowiada wyłącznie za swoje zobowiązania.
- Spółka komandytowa – mogą ją założyć dwie osoby fizyczne lub prawne. Umowa musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Odpowiedzialność w takiej spółce jest różna. Komplementariusz (prowadzący sprawy spółki i reprezentujący ją na zewnątrz) odpowiada całym swoim majątkiem. Natomiast komandytariusz (wspólnik) ponosi odpowiedzialność wyłącznie do kwoty, którą zainwestował w firmę. Nie może przy tym prowadzić spraw spółki.
- Spółka komandytowo-akcyjna – mogą ją założyć dwie osoby fizyczne lub prawne, z których jedna jest komplementariuszem, a druga – akcjonariuszem. Komplementariusz odpowiada za spółkę całym majątkiem, a akcjonariusz jedynie wnosi wkład. Minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi 50 tys. zł.
- Spółka akcyjna – nie jest to forma dla małych firm osobowych lecz raczej dla podmiotów, które chcą wejść na giełdę. Kapitał zakładowy musi wynosić co najmniej 100 tys. zł. Akcjonariusze nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki.
- Spółka z o.o. – tę już opisaliśmy. Odpowiada za swoje zobowiązania, ma osobowość prawną. Minimalny kapitał zakładowy wynosi 5 tys. zł. Wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności, natomiast w pewnych przypadkach ponosi ją zarząd.
Dwuosobowa działalność gospodarcza w jakiej formie będzie najlepszym wyborem? To zależy od wielu czynników i każdy przypadek należy analizować indywidualnie. Najlepiej skorzystać z pomocy doradcy podatkowego.
Autor artykułu
Dołącz do dyskusji