Jak wyliczyć wynagrodzenie chorobowe

Czym jest wynagrodzenie chorobowe?

Jest to forma wsparcia finansowego dla pracownika ze strony pracodawcy w momencie nagłej choroby, która uniemożliwia normalne wykonywanie obowiązków zawodowych. Co ważne, można otrzymać również świadczenia w związku z chorobą bliskiego członka rodziny i koniecznością opieki nad nim. Celem wynagrodzenia jest zabezpieczenie sytuacji majątkowej osoby zatrudnionej na umowie o pracę w przypadku leczenia, rehabilitacji i wracania do sił po przebytej chorobie.

Świadczenie na gruncie prawa

Wynagrodzenie chorobowe zostało określone między innymi: w przepisach Kodeksu pracy oraz ustawie zasiłkowej, czyli o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa z dnia 25 czerwca 1999 roku. Wypłaca się je na podstawie dostarczonego do pracodawcy zaświadczenia lekarskiego na drukach otrzymanych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych lub na stronie internetowej tej instytucji. Na mocy wspomnianego aktu prawnego, oprócz zasiłku chorobowego, możliwe jest wypłacenie w szczególnych sytuacjach zasiłku opiekuńczego, rehabilitacyjnego, macierzyńskiego oraz wyrównawczego. Każde z tych świadczeń może być zastosowane w indywidualnym przypadku po spełnieniu szeregu warunków i formalności określonych w polskim prawie.

Co wchodzi w zakres wynagrodzenia?

Regułą jest to, że na wynagrodzenie chorobowe składa się kilka zasadniczych elementów stanowiących w pewnym sensie podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe. Można wymienić między innymi: zasadniczą pensję, dodatki funkcyjne, wynagrodzenie na urlopie, wszelkie premie, nagrody roczne czy też płacę za nadgodziny i pracę w nocy. Z podstawy wymiaru chorobowego w przypadku niezdolności do pracy trzeba wyłączyć nagrody za ukończenie przez pracownika studiów, nagrody okolicznościowe, a także wypłaty i dodatki wypłacane wszystkim pracownikom w ramach świąt lub innych ważnych wydarzeń.

Wynagrodzenie chorobowe – co warto wiedzieć?

Jak obliczyć wynagrodzenie chorobowe? Jak już wspomniano, świadczenie przysługuje w momencie niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia związanego z chorobą zakaźną. Za taki stan uznaje się okoliczności trwające do 33 dni w ciągu roku, sumując nawet kilkudniowe przerwy. Wyjątek stanowią pracownicy, którzy ukończyli 50 lat. W takiej sytuacji okres ten trwa bowiem 14 dni. W drugim przypadku chodzi o niezdolność przypadającą po roku kalendarzowym, w którym pracownik ukończył 50 rok życia. W obu sytuacjach pracownik może starać się o otrzymanie 80% zasadniczego wynagrodzenia, czyli tego, które co miesiąc otrzymuje w ramach umowy etatowej.

Maksymalne chorobowe

Wynagrodzenie chorobowe może osiągnąć maksymalną wartość pensji w określonych przez prawo przypadkach. Należą do nich między innymi: niezdolność z powodu wypadku w drodze do lub z pracy, choroba przypadająca w trakcie ciąży czy konieczność poddania się badaniom lekarskim, przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, narządów, tkanek i poddanie się zabiegowi pobrania tych komórek oraz narządów. Widzimy więc, że są to dość ekstremalne oraz rzadkie okoliczności, ale przepisy prawa i takie muszą przewidzieć.

Kiedy wynagrodzenie chorobowe jest możliwe?

Warto dodać, że prawo do świadczenia nabywa wyłącznie osoba zatrudniona, w przypadku której możemy mówić o tzw. okresie wyczekiwania wynoszącym 30 dni nieprzerwanego zatrudnienia na umowę o pracę. Oznacza to ciągłe regulowanie składek na ubezpieczenie chorobowe przez pracodawcę. Na poczet tego czasu należy doliczyć także poprzednie zatrudnienia, o ile przerwa pomiędzy nimi nie przekroczyła 30 dni kalendarzowych. Jak więc widzimy, obliczanie wynagrodzenia chorobowego może sprawić w niektórych przypadkach kłopot, a w dodatku normy prawne nie zawsze są precyzyjne.

Jak obliczyć chorobowe – wyjątkowe sytuacje

Istnieją okoliczności, w których pracownik nie musi czekać na możliwość starania się o wynagrodzenie chorobowe, lecz może otrzymać je od razu po pierwszym dniu choroby. Przysługuje ono między innymi absolwentom szkół lub uczelni, których zatrudniono lub ubezpieczono w ciągu 90 dni od momentu ukończenia edukacji w szkole średniej lub otrzymania dyplomu studiów wyższych. Wyjątek stanowią absolwenci kierunków lekarskich i weterynaryjnych, u których dzień ten stanowi data złożenia ostatniego egzaminu, a przy farmacji – zaliczenie ostatnich praktyk. Przepisy przewidują taką samą zasadę, jeśli chodzi o posłów czy senatorów, którzy zaczęli opłacać ubezpieczenie chorobowe w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji parlamentarzysty. Podobnie jest również, gdy pracownik może pochwalić się 10-letnim obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym.

Kiedy zasiłek chorobowy?

Co istotne, jeśli okres przerwy w pracy spowodowany chorobą przekracza w sumie 34 dni, pracownikowi przysługuje prawo do zasiłku chorobowego. Gdy pracownik ukończył 50 lat, świadczenie należy mu się już po 15 dniach niezdolności do pracy. O ile wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca, o tyle zasiłek trafia do pracownika z kasy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Pracodawca, który nie jest uprawniony do przekazywania środków w ramach zasiłku, powinien dostarczyć do ZUS-u zwolnienie lekarskie osoby zatrudnionej oraz zaświadczenie Z-3.

Kiedy nie przysługuje świadczenie?

Wielu pracowników nie posiada prawa do świadczenia chorobowego. Mowa zarówno o samym wynagrodzeniu, jak i zasiłku. Z taką sytuacją mamy do czynienia, gdy okres niezdolności do pracy z powodu choroby przypada na czas urlopu bezpłatnego lub wychowawczego. Ponadto nie można mówić o wynagrodzeniu chorobowym, gdy niezdolność jest efektem umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez pracownika, które w dodatku zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu. Tak samo jeśli niezdolność wynika z nadużycia alkoholu lub pracownik w czasie orzeczonej niezdolności wykonuje inną pracę zarobkową, a co gorsze – fałszuje przy tym zwolnienie lekarskie lub inne dokumenty.

Jak to sprawdzić? Zobacz nasz artykuł o kontroli pracowników na zwolnieniu chorobowym. Brak możliwości otrzymania chorobowego występuje też, gdy pracownika odsunięto od wykonywania obowiązków służbowych wskutek podejrzenia choroby zakaźnej, ale ten nie zastosował się do zaleceń pracodawcy związanych z pomysłem na dalsze wykonywanie obowiązków zawodowych w innej formie.