Skip to content

Zasiłek macierzyński a działalność gospodarcza

Przeczytasz w ciągu 7 minut

W poniższym tekście przyjrzymy się zależnością pomiędzy zasiłkiem macierzyńskim a działalnością gospodarczą. Jeżeli planujesz założenie rodziny i pracujesz na etacie, przysługuje Ci zasiłek macierzyński. Większe wątpliwości dopadają jednak te, które pracują na mało stabilnych umowach cywilnoprawnych lub prowadzą własną firmę. Jak wygląda zależność zasiłek macierzyński a działalność gospodarcza?

Spis treści:

Czym jest zasiłek?

Każdy przedsiębiorca ma obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe oraz zdrowotne. Fakultatywne okazuje się z kolei ubezpieczenie chorobowe. To właśnie to ostatnie ma związek z tzw. zasiłkiem macierzyńskim dla kobiet prowadzących firmę. Pod tym pojęciem kryje się świadczenie pieniężne lub materialne wypłacane przez instytucję państwa oraz organizacje non-profit swoim beneficjentom. Oprócz macierzyńskiego można spotkać się również z zasiłkiem pogrzebowym, opiekuńczym, rehabilitacyjnym, chorobowym czy wyrównawczym.

Wszystkie wypłacane są w ramach składek odprowadzanych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Innym rodzajem świadczeń mogą być natomiast zasiłki przekazywane przez pomoc społeczną, a do ich grupy należą: zasiłek rodzinny, pielęgnacyjny, celowy, stały, okresowy czy też specjalny zasiłek opiekuńczy.

Zasiłek chorobowy – co warto wiedzieć?

Zanim omówimy znaczenie i zakres zasiłku macierzyńskiego, warto na moment skupić się na innym – chorobowym, z którego tamten niejako wynika. Aby otrzymać świadczenie chorobowe, należy opłacać stosowne składki. Wiele osób myli jednak opłaty zdrowotne z chorobowymi i wychodzi z błędnego założenia, że jeśli będzie uiszczać te pierwsze, ma szansę na zasiłek chorobowy. Niestety tak nie jest. Ważne jest nie tylko samo opłacanie chorobowego, ale przede wszystkim robienie tego w terminie. ZUS podchodzi do tej kwestii bardzo restrykcyjnie i nie udziela świadczenia ubezpieczonym, którzy zwlekali z opłatą lub przegapili jedną ze składek.

O zasiłek chorobowy mogą starać się wyłącznie osoby, które opłacały składki z tego tytułu przez okres przynajmniej 90 dni. Kobieta prowadząca działalność gospodarczą, która zaszła w ciąże, a wcześniej opłacała chorobowe, może korzystać z zasiłku przez maksymalnie 270 dni. Jest on wówczas regulowany w stu procentach zgodnie z podstawą wymiaru świadczeń.

Urlop macierzyński a działalność gospodarcza

Wiele kobiet zastanawia się, czy działalność gospodarcza a ciąża idą ze sobą w parze. Jeśli opłacają pełne składki, w tym chorobowe, odpowiedź brzmi: tak! Przepisy w tym obszarze nie pozostawiają wątpliwości, że w takich okolicznościach zasiłek jest obowiązkiem państwa. Komu jednak przysługuje?

  • Przede wszystkim kobiecie, która w okresie ubezpieczenia chorobowego lub w czasie urlopu wychowawczego urodziła dziecko;
  • przyjęła dziecko na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia – w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do 10. roku życia;
  • przyjęła dziecko na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej – w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do 10. roku życia

Zasiłek macierzyński a działalność gospodarcza

Podstawowe pytanie brzmi, jak obliczyć podstawę wymiaru świadczenia? Okazuje się, że po zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym w razie choroby i macierzyństwie, zaszły w tej materii znaczące zmiany. Aktualne przepisy jednoznacznie określają, że kobiecie, która prowadziła działalność gospodarczą mniej niż rok kalendarzowy i opłacała w tym czasie składki wyższe niż ustawowe minimum świadczenia, państwo przyzna zasiłek w minimalnej wysokości.

Prawodawca przewiduje jednak, że z każdym kolejnym miesiącem będzie on powiększany o 1/12. Dla przykładu, kobieta, która zarejestrowała firmę 5 miesięcy przed urodzeniem dziecka i opłacała podwyższone składki, ma prawo otrzymać zasiłek w kwocie 60% średniego wynagrodzenia wraz z 5/12 podwyższonej składki. Kwota jest więc zależna od wysokości regulowanych składek. Matka może podwyższyć wysokość ewentualnego zasiłku macierzyńskiego, płacąc po prostu wyższe świadczenia.

Działalność gospodarcza a ciąża – na co zwrócić uwagę?

Warto jednak dodać, że istnieją pewne ustawowe granice maksymalnej wysokości opłacanego świadczenia przez kobiety prowadzące firmę. Górna granica podstawy wymiaru składki wynosi 250% prognozowanego, miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce, czyli w 2022 roku 14805 zł. Maksymalna składka wynosi więc 362,72 zł. Co ważne, zmianie uległa także kwestia płatności składek zdrowotnych. W tej chwili przepisy zwalniają z obowiązku uiszczania opłaty na ubezpieczenie zdrowotne kobiety, które prowadzą działalność i pobierają zasiłek w wysokości niższej niż 1000 złotych.

Własna działalność a ciąża – jak długo można brać zasiłek macierzyński?

Zasiłek macierzyński przysługuje przez 52 tygodnie od dnia porodu, czyli łączy w sobie niejako urlop macierzyński oraz rodzicielski. Jego celem jest zapewnienie wsparcia finansowego na czas regeneracji organizmu. Po tym okresie można skorzystać z kilku rozwiązań:

  • zrezygnować ze świadczenia i zdecydować się wrócić do pracy albo
  • przenieść prawo do zasiłku na ojca dziecka.

Kiedy nie dostaniesz zasiłku?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma prawo do wydania decyzji i podważenia faktu opłacania składek przez kobietę prowadzącą działalność gospodarczą, a w szczególności przeprowadzenia kontroli, czy firma nadal jest aktywna. Postanowienie o odmowie musi być jednak poparte silnymi przesłankami. Jeśli postępowanie sprawdzające nie wykaże żadnych nieprawidłowości, kobiecie jak najbardziej przysługuje świadczenie w określonej wysokości.

Zasiłek macierzyński a prowadzenie firmy

Otrzymywanie świadczenia macierzyńskiego nie skutkuje brakiem możliwości prowadzenia działalności gospodarczej. Są to niejako dwa odrębne byty. Przedsiębiorcza kobieta, mimo pobierania zasiłku, ma prawo nadal rozwijać firmę i być w niej aktywna. Nie ma to wpływu na wysokość zasiłku ani okres jego przyznawania.

Świadczenie a praca na etacie

W korzystnej sytuacji są kobiety, które nie tylko prowadzą własną firmę, ale także mają umowę o pracę. Dzięki temu są w stanie zadeklarować wyższe kwoty ubezpieczenia chorobowego, a co za tym idzie, otrzymać większą kwotę zasiłku. Należy jednak wiedzieć, że gdy przyszła mama jeszcze przed urodzeniem dziecka prowadziła działalność, po czym zawiesiła ją i podpisała umowę o pracę, podstawa zasiłku macierzyńskiego zostanie obliczona wyłącznie na podstawie umowy etatowej.

Autor artykułu

Zobacz także

Dołącz do dyskusji

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *